Lęk u dzieci może być trudnym doświadczeniem zarówno dla maluchów, jak i dla ich rodziców. Dowiedz się, jak radzić sobie z tym wyzwaniem i jak można pomóc dziecku przezwyciężyć niepokój.
Czym różnią się strach i lęk?
Strach i lęk to emocje, które wywołują różne fizjologiczne reakcje i wpływają na zachowanie człowieka. Strach jest naturalną reakcją obronną na realne zagrożenie, natomiast lęk to nieuzasadniony obawy lub niepokój dotyczący sytuacji, które nie powinny wywoływać takich uczuć.
Fizjologiczne reakcje na strach i lęk obejmują zwiększone wydzielanie hormonów stresu oraz przyspieszone bicie serca. W jaki sposób strach i lęk wpływają na zachowanie człowieka? Osoby doświadczające lęku mogą odczuwać dyskomfort somatyczny, takie jak drżenie, zawroty głowy oraz uczucie ciągłego niepokoju.
Lęk jest uważany za irracjonalny, ponieważ osoba cierpiąca na zaburzenia lękowe odczuwa nieproporcjonalny strach związany z konkretnymi obiektami, sytuacjami czy myślami. Odczucia są silne i nieadekwatne do sytuacji w której dana osoba aktualnie się znajduje – czasami potrafią wręcz paraliżować, co wywołuje niezdolność do jakiegokolwiek działania.
Funkcje lęku
Naturalne funkcje lęku obejmują reakcję na realne zagrożenia oraz mobilizację organizmu do działania w obliczu niebezpieczeństwa. Lęk może być pomocny w sytuacjach, kiedy konieczna jest reakcja obronna.
Lęk adaptacyjny może stanowić zdrową reakcję na stres, mobilizując organizm do działania w obliczu realnego zagrożenia.
Jednakże, jeśli lęk staje się przesadny i utrudnia codzienne funkcjonowanie, może być źródłem cierpienia i związane z układem krążenia.
Jakie są odmiany lęku?
Odmiany lęku obejmują m.in. lęk uogólniony, który charakteryzuje się ciągłym poczuciem lęku, a także lęk napadowy i atak paniki, które prowadzą do nagłego i intensywnego stanu lęku.
Istnieje związek między lękiem a depresją, ponieważ często osoby cierpiące na zaburzenia lękowe mogą jednocześnie odczuwać objawy depresyjne.
Atak paniki
Potrafią być naprawdę uciążliwe, poniżej kilka technik, które pomogą w radzeniu z nimi:
Skupienie na oddychaniu – warto pomóc skupić się na głębokim, spokojnym oddechu. Wdech powoli przez nos, zatrzymanie oddechu na chwilę, a następnie powolny wydech przez usta. Ten proces powtarzamy kilka razy, koncentrując się na rytmie oddechu. Można też wykorzystać papierową torbę i oddychać w nią, co zapobiega przed hiperwentylacją.
Rozmowa – rozmawianie z kimś, komu się ufa, o swoich uczuciach. Dzielenie się z innymi może łagodzić lęk i poczucie samotności podczas ataku paniki.
Zidentyfikowanie wywołujących czynników – warto zidentyfikować potencjalne czynniki, które wywołują ataki. Zapisywanie swoich myśli i uczuć w dzienniku może pomóc w śledzeniu wzorców i identyfikowaniu sytuacji stresujących.
Systematyczne wystawianie się na lęk – stopniowe i kontrolowane narażanie się na sytuacje, które wywołują lęk, może pomóc w zredukowaniu reakcji panicznych. Ten proces, znany jako terapia ekspozycji, może być skutecznym narzędziem terapeutycznym.
Unikanie pobudzających substancji – ograniczenie spożywania kofeiny, nikotyny, słodyczy i innych substancji pobudzających zapobiega wzmacnianiu silnych reakcji jakie wywołują ataki lękowe.
Zaburzenia lękowe
Lęk może być sygnałem zaburzeń psychicznych, zwłaszcza jeśli utrudnia codzienne funkcjonowanie i znacząco wpływa na jakość życia. U dzieci objawy takich zaburzeń mogą być szczególnie trudne do rozpoznania, ponieważ mogą przejawiać się w postaci problemów z koncentracją, drażliwości czy trudności z oddychaniem.
Metody leczenia obejmują terapię poznawczo-behawioralną, psychoterapię oraz w niektórych przypadkach farmakoterapię. Ważne jest skonsultowanie się z psychologiem lub psychiatrą, aby uzyskać odpowiednią pomoc.
Jak radzić sobie z lękiem u dzieci?
Pomoc dziecku w sytuacjach, które wywołują u niego lęki, może obejmować stosowanie technik relaksacyjnych oraz budowanie poczucia bezpieczeństwa i wsparcia ze strony rodziców i opiekunów.
Regularne ćwiczenia fizyczne mogą pomóc dziecku w radzeniu sobie z lękiem poprzez redukcję napięcia i stresu. Istotne jest również, aby rodzic potrafił poradzić sobie z własnym lękiem, aby nie pogłębiać niepokoju u dziecka.
W przypadku trudności z radzeniem sobie z lękiem u dziecka, warto skonsultować się z psychologiem, który pomoże znaleźć właściwe metody wsparcia i terapii.
Podobne artykuły:
Jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach?
Dopasuj swoje podejście – typy osobowości, a potrzeby dziecka
